Adətən müharibədə məğlub olan tərəf danışıqlı-danışıqsız, zor, ya xoş qarşısına qoyulan barışıq və ya sülh sənədinə imza atmalı olub. Lakin otuz il Azərbaycan torpaqlarında saysız-hesabsız insanlıqdan uzaq cinayətlər törədən haylar sülh sənədinə dəvə nalbəndə baxan kimi baxırlar. Yəni, onu imzalamamaq üçün min cür oyunbazlıq edirlər. Ermənistana başçılıq edən siyasi şoumenlər beş ildir ki, müxtəlif variantlar uydurmaqla sülh sazişini imzalamaqdan yayınırlar. Çünki onlar beyinlərini türkə qarşı nifrətdən təmizləmək istəmirlər.
“Azərbaycanlı həmkarım sülh müqaviləsi layihəsi ilə bağlı fikir mübadiləsi aparmaq üçün görüş təklifimi açıq şəkildə rədd edərək, məni “populist” adlandırdı.”
Bu sözləri Ermənistan Milli Assambleyasının Xarici əlaqələr daimi komitəsinin sədri Sarkis Xandanyan deyib. Ardınca əlavə edib: "Əgər sülhün müdafiəsi populizmdirsə, o zaman mən qürurla bu etiketi lazım olduğu qədər qəbul edirəm. Mənim təklifim masada qalır. Mən regionumuzda sülh və sabitlik naminə yorulmadan çalışaraq parlamentlərarası səviyyədə etimad quruculuğu tədbirlərinə qoşulmağa hazıram".
Xatırladaq ki, bundan əvvəl Xandanyan Azərbaycan Milli Məclisinin Beynəlxalq məsələlər komitəsinin rəhbəri Səməd Seyidova sülh sazişi layihəsinin müzakirəsi üçün iki ölkənin sərhədində görüş təşkil etməyi təklif etmişdi.
Hay deputatın bu “işgüzarlığı” həm acı gülüş, həm də təəssüf hissi oyadır. Tutaq ki, bu görüş baş tutdu. Onun həlledici nəticəsi olacaqmı? Əlbəttə, yox. Xandanyan hələ başa düşməyib ki, sülh danışıqlarını qondarma dövlətin baçıları tərəfindən aparılır. Sülh sazişinin hazırlanması, qəbul olunması və imzalanması da məhz dövlətin rəhbər şəxslərinin vəzifə səlahiyyətlərinə aiddir. Yoxsa belə bir məsələnin həll olunmasının hansısa deputatın səlahiyyətlərinə heç bir aidiyyəti yoxdur. Deputatlar olsa-olsa onlara təqdim edilmiş sülh sənədini müzakirə edib rəy bildirə və ya təklif verə bilərlər. Deməli, Sərkis nağıl danışır.
Bəyəm Ermənistan parlamentinin üzvünün başqa dövlətin parlament üzvünü istədiyi vaxt sərhədə çağırıb onunla görüş təşkil etməsi, müzakirə keçirməsi ağıla sığandırmı? Şübhəsiz ki, bunun mümkün olmadığnı kütbeyin Sarkis də yaxşı bilir. O da guya taktika işlədərək vaxtın uzanması üçün baş nazirinə xidmət göstərdiyini Nikol Vovayeviçin gözlərinə soxmağa cəhd edir. Ancaq yaddan çıxarır ki, belə səfeh fikirləri işlətməklə həm özünü, həm də qondarma dövlətin rəhbərliyini gülünc vəziyyətə salır. Onsuz da beynəlxalq ictimaiyyət Hayastanı müstəqil siyasət yürüdən dövlət kimi tanımır və onun mövqeyini ciddi qəbul etmir. Hamıya məlumdur ki, bu “vaxt uzatmaq” məsələsini haylara sırıyan Fransa Prezidenti Emmanuel Makron və onun kimiləridir. Ola bilər ki, Xəndanyan bu təklfi ilə beynəlxalq ictimaiyyətə mesal göndərir ki, baxın, biz sülh istəyirik, ancaq Azərbaycan tərəfi təklifimizi qəbul etmir.
Siyasətdən başı çıxmayan sadə bir adam da anlayar ki,erməni deputat başından böyük danışır. Bunların başbilənlərinin, deputatlarının axmaqlığının nəticəsidir ki, haylar həmişə özlərinin dedikləri kimi, “əzabkeş”, “yazıq” və “ac” olaraq qalırlar. Bu, hayların taleyinə yazılmış bir alın yazısıdır, min il əvvəl də belə olublar, min il sonra da belə qalacaqlar...
Vəli İlyasov, “İki sahil”
